STRESS

Bij stress ontstaat er in ons lichaam een eeuwenoude, natuurlijke reactie die ons in staat stelt om snel en alert te reageren op gevaar. Onze polsslag en ademhaling versnellen, de spieren spannen zich op en er komt adrenaline vrij in ons bloed. We zijn extra alert en ons lichaam is paraat om te vechten of te vluchten. Dit wordt dan ook de 'fight or flight' respons genoemd. Deze reactie is een belangrijk overlevingsmechanisme, bijvoorbeeld wanneer je oog in oog staat met een beer. 

In onze maatschappij worden we echter zelden met zo'n acuut gevaar geconfronteerd. Wel met een aantal stresserende situaties waarbij deze automatische reactie van het lichaam niet zoveel uithaalt. Maak je je druk in de file, dan heb je er niets aan dat je lichaam paraat is om hard te beginnen lopen. 

• Aanhoudende moeheid
• Slapeloosheid
• Spierpijn, hoofdpijn, rugpijn
• Maagpijn, darmstoornissen, slechte eetlust
• Verminderde weerstand tegen infecties
• Hartkloppingen, verhoogde bloeddruk, verhoogde cholesterolwaarden

• Niet meer tot rust kunnen komen, gejaagdheid
• Prikkelbaar, geïrriteerd zijn
• Sombere buien, huilbuien, piekeren, angst
• Niet meer kunnen genieten, lusteloos en futloos zijn
• Besluiteloosheid, concentratieverlies, vergeetachtigheid
• Onzekerheid, minder zelfvertrouwen

• Minder presteren en meer fouten maken
• Steeds meer roken, alcohol of drugs gebruiken
• Steeds meer slaap- en kalmeermiddelen gebruiken
• Sociale contacten steeds meer uit de weg gaan

Heel vaak negeren mensen deze verschijnselen of ze denken dat ze wel vanzelf over zullen gaan. Het omgekeerde is waar. Omdat de stress ervoor zorgt dat je niet meer de rust en ontspanning vindt die je nodig hebt om de stresserende situatie goed aan te kunnen, gaat het met je stress van kwaad naar erger.

Door een langdurige overdosis stress kunnen mensen overspannen geraken. Je geraakt hoe langer hoe meer uitgeput, wordt vaak erg emotioneel en zelfs de gewone dagelijkse dingen worden steeds moeilijker.

Soms is de overbelasting zo groot dat rust alleen niet meer helpt. We spreken dan van burn-out, je voelt je dan opgebrand. 

Stress en burn-out zijn belangrijke gezondheidsproblemen. Ongeveer 1 op 10 bezoeken aan de huisarts heeft te maken met stress. Naar schatting hebben zo’n 30 procent van de psychische klachten waarvoor mensen hulp zoeken te maken met stress. 

Verschil tussen stress en burn-out

Wat kun je zelf doen?

Tijdig ingrijpen bij overbelasting is het allerbelangrijkste. Zo vermijd je dat je in een situatie belandt waarin je niets meer kunt.

Heb je vaak last van stress, dan zijn deze tips een hulp:

• Neem altijd voldoende tijd om te bekomen van stressvolle situaties.
• Zet op een rij wat bij jou stress veroorzaakt. Wat kost je veel energie en wat kan je daaraan veranderen?
• Stel prioriteiten en hou in je tijdsplanning ook altijd ruimte vrij voor onverwachte gebeurtenissen.
• Ga na of het realistisch is wat je van jezelf verwacht. Praat hierover met anderen.
• Handel kleine zaken zo snel mogelijk af. Zo vermijd je dat ze een berg vormen waar je enorm tegenop ziet.
• Doe één ding tegelijk en neem daar de tijd voor. Je haasten is erg vermoeiend en vaak kosten zaken je daardoor net meer tijd.
• Stel grenzen en zeg ‘neen’ wanneer je te veel hooi op je vork hebt.
• Maak voldoende tijd vrij voor zaken die je energie geven zoals hobby’s en vriendschappen. Bewegen is een goede uitlaatklep voor stress, maar zorg ook hier dat je niet overdrijft.
• Zoek uit wat jou het meeste ontspanning en rust brengt; zet dat regelmatig in je agenda.
• Gezond leven verhoogt je draagkracht: zorg dat je voldoende beweegt en slaapt, eet gezond, drink niet te veel alcohol of koffie en rook niet.