Het nieuwe schooljaar is weer van start gegaan. Dit gaat helaas vaak gepaard met een opstoot van luizen. Hoe behandel je je kinderen en hoe kan je luizen voorkomen?
Luizen: kriebelbeestjes
Hoofdluizen (Pediculus humanus capitis) zijn insecten die op het haar van de mens kunnen voorkomen. Ze voeden zich met menselijk bloed. Luizen hechten zich vast aan de haren en zuigen uit de hoofdhuid bloed om zich te voeden. Hierbij komt het speeksel van de luis in contact met de huid. Dit speeksel veroorzaakt de typische jeuk. Hun levenscyclus bestaat uit een aantal fasen. De eitjes, ook wel neten genoemd, zijn ongeveer 1 mm lang en hebben een bruine tint tot ze volledig ontwikkeld zijn.Dit duurt ongeveer 15 à 20 dagen. Luizen zijn 2 tot 4 mm lang en hebben een grijs-bruinachtige kleur. Na een week komen de kleine luisjes (=nimfen) te voorschijn. De lege eitjes blijven aan de haren vastkleven maar zijn nu witachtig van kleur.
"Hoofdluis of Pediculus humanus capitis"
Hoe word je besmet?
De besmetting gebeurt via direct contact met het haar van iemand die luizen heeft. Dit kan ook door mutsen, sjaals, handdoeken, haarborstels, enz. Juist daarom komen ze meestal voor bij mensen die in groep leven, zoals in scholen, op kamp. Zo kan al snel een soort luizenplaag ontstaan. Bij de start van een nieuw schooljaar of na een kamp zijn typische momenten waarop meerdere gevallen zijn van luizen.
"Als u een vermoeden van luizen heeft, controleer dan zorgvuldig de haren met een luizenkam."
Hoe weet je of je kind luizen heeft?
Het is vaak moeilijk om neten en luizen te zien in de haren. Enkele tips die kunnen helpen.
TIP 1: Herken het eerste alarmsignaal
Wanneer uw kind zich regelmatig krabt op de hoofdhuid en in het bijzonder achter de oren en in de nek, dan kan dat een eerste teken zijn. Deze plaatsen zijn namelijk zeer geliefd, want daar is het lekker warm en goed doorbloed. Ook kleine korstjes of rode puntjes op de hoofdhuid (papels) kunnen een belangrijke aanwijzing zijn.
TIP 2: Onderzoek de hoofdhuid aandachtig
Kijk zeker heel aandachtig daar waar het jeukt en zoek de neten en de volwassen luizen. Wanneer u heel goed tussen de haren kijkt en kleine, witachtige, lange puntjes opmerkt, dan betekent dat dat u de neten gevonden hebt. Gebruik hiervoor bij voorkeur een luizenkam.
"Luizenkam, een kam met zeer fijne openingen tussen de tanden."
Luizen vs hygiëne?
Luizen worden nog steeds in verband gebracht met slechte hygiëne, maar dat is een fabeltje. Daarom verzwijgen nog veel mensen uit schaamte dat ze luizen hebben. Helaas doet dit de verspreiding van luizen alleen maar toenemen. Als je kind luizen heeft, laat het dan zo snel mogelijk behandelen. Verwittig ook de school, zodat die kan nagaan of er nog gevallen zijn en andere ouders hun kinderen laten controleren.
"Dat luizen iets te maken zouden hebben met een slechte hygiëne is een fabeltje."
De nat-kam-methode
Je kan de neten verwijderen met een luizenkam. Steeds vaker wordt de nat-kam-methode gebruikt. Hierbij worden de haren eerst gewassen en overvloedig ingewreven met een haarbalsem of conditioner. Door veel balsem te gebruiken kan je de neten en/of luizen gemakkelijker uitkammen met een luizenkam. Dit doe je meermaals per week gedurende 2 weken. Kam steeds de haren altijd vanaf de wortel van het haar, dus tegen de hoofdhuid richting de punten. Kam eerst alle haren naar voren en begin onderaan in de nek en ga zo verder naar boven.
"De nat-kam-methode."
Verschillende luizenproducten
Wil je een luizenproduct gebruiken, dan heb je de keuze uit 2 verschillende soorten.
Enerzijds bestaan er behandelingen op basis van insecticiden. De klassieke anti-luizenbehandelingen bevatten permethrine, een insecticide dat inwerkt op het zenuwstelsel van de luis en zo de luis vernietigd. Deze traditionele producten worden steeds minder doeltreffend in de strijd tegen luizen omdat ze een zekere resistentie ontwikkelen tegen deze insecticiden.
Anderzijds zijn er tegenwoordig producten zonder pesticiden op basis van een silicone of minerale olie. Deze doen de neten en luizen stikken en uitdrogen. Deze nieuwere producten hebben als voordeel dat ze onschadelijk zijn, goed worden verdragen en kunnen gebruikt worden bij kinderen en zelfs zwangere vrouwen. Meer nog, de nieuwe anti-luizenproducten irriteren de hoofdhuid niet en luizen kunnen er niet resistent tegen worden.
"Gebruik steeds een luizenproduct op de juiste manier. Uw apotheker verleent u het juiste advies."
Enkel een luizenshampoo volstaat niet!
* Het is van groot belang dat alle personen met luizen tegelijk behandeld worden. Blijkt binnen een gezin één persoon luizen te hebben, dan moeten alle andere gezinsleden, ook de volwassenen, nagekeken worden. Hiervoor gebruik je de nat-kam-methode. Als één persoon met hoofdluizen niet behandeld wordt, dan is de kans groot dat de andere personen snel weer besmet raken. Wie geen luizen heeft, moet niet behandeld worden.
* Naast het gebruik van een luizenproduct op de haren is het ook nodig om het bedlinnen, knuffels, sjaals, mutsen, jas,...te wassen op 60°. Kan dit volgens de wasvoorschriften niet, dan kan je het in een plastic zak steken en enkele dagen apart zetten. Buiten de hoofdhuid leven luizen namelijk niet erg lang; slechts één tot drie dagen.
* Vergeet ook niet om de borstel, kam of luizenkam te reinigen. Gebruik water van minimum 60°.
Preventie van luizen
Er zijn verschillende producten verkrijgbaar in de apotheek.
* Een spray die de zuurtegraad rondom de haren verandert zodat luizen zich niet graag gaan binden aan de haren. Deze spray is te gebruiken na elke wasbeurt op nat haar en kort uit te spoelen. Het voordeel is dat de spray de haren ook extra glans geeft.
* Een spray op basis van een insectenwerende product. Dit schrikt de luizen als het ware af. Dagelijks te gebruiken op droog haar.
* Het gebruik van essentiële oliën. Breng 1 druppel tea tree olie dagelijks aan op de hoofdhuid, best achter de oren aanbrengen. Je kan tea tree olie ook combineren met lavendel essentiële olie.
Ons advies
Het juist behandelen van luizen is van belang. Zeker iedereen in de directe omgeving nakijken en eventueel behandelen. Zo voorkom je herhaaldelijke besmettingen en luizenplagen. Het zorgvuldig uitkammen van de haren is ook essentieel. Kleding en knuffels was je best op 60 graden.
Vraag ons advies omtrent de verschillende luizenproducten en behandelmethodes.
Bronnen: www.gezondheidenwetenschap.be, www.gezondheid.be.