Osteoporose of botontkalking maakt de botten minder sterk. Een tekort aan calcium en vitamine D speelt daarin een beslissende rol. Osteoporose geeft op zich geen klachten. Daarom blijft deze aandoening vaak onopgemerkt, totdat het bot zo verzwakt is en er zich een botbreuk voordoet. Vroegtijdig herkennen en behandelen is de boodschap.
Het bot is een levende materie die zich voortdurend vernieuwt. Bij jonge, gezonde mensen wordt er evenveel bot aangemaakt dan dat er wordt afgebroken. De dichtheid van het bot is maximaal rond de leeftijd van 25 à 30 jaar. Vanaf dan wordt er meer bot afgebroken dan aangemaakt en wordt het botweefsel dus minder sterk.
Sommige mensen lopen meer risico om osteoporose te krijgen door bepaalde ziekten of door het gebruik van bepaalde geneesmiddelen. De aandoening komt vaker voor bij vrouwen, omwille van hormonale verandering tijdens de menopauze. Ook onvoldoende lichaamsbeweging, te lage inname van calcium, te weinig vitamine D en roken dragen bij tot het ontwikkelen van botontkalking.
"Osteoporose komt voor bij 3% van de mannen en 19% van de vrouwen boven de 65 jaar."
Hoe weet je of je botten sterk genoeg zijn?
Osteoporose geeft op zich geen klachten. Daarom blijft deze aandoening vaak onopgemerkt, totdat het bot zo verzwakt is en er zich een botbreuk voordoet.
Vroege diagnose, dus voordat een breuk is opgetreden, is alleen mogelijk via een meting van de botdichtheid. Heb je dus een verhoogd risico om osteoporose te krijgen, dan zal je arts een botdichtheidsmeting aanvragen. Hierbij wordt met behulp van röntgenstralen de hoeveelheid kalk in je bot gemeten. Aan de hand van het resultaat zal de arts je eventueel specifieke medicatie voorschrijven.
Hoe houd je je botten sterk?
De combinatie van calcium en vitamine D speelt een essentiële rol. Vitamine D vervoert als het ware de kalk tot in het bot.
Voldoende calcium in de voeding is cruciaal. Eerst tijdens de kinderjaren voor de opbouw van de maximale botsterkte, nadien voor het in stand houden van de botmassa en later voor het zoveel mogelijk beperken van het verlies aan botmassa. Voldoende aanbreng van calcium blijft een leven lang noodzakelijk. Zuivelproducten zijn goede bronnen van calcium. Brood, groenten in het algemeen (broccoli, spruitjes, bloemkool, andijvie, groene kool, savooikool, Chinese kool, koolraap en postelein) en peulvruchten in het bijzonder bevatten ook veel calcium. Ook noten zijn een uitstekende bron van calcium.
De belangrijkste bronnen van vitamine D zijn zonlicht, vis en zuivelproducten verrijkt met vitamine D. Zonlicht stimuleert in ons lichaam de aanmaak van vitamine D. Volstaat blootstelling aan zonlicht niet, dan wordt de inname via de voeding zeer belangrijk. Vitamine D is een vetoplosbaar vitamine. De hoogste concentraties worden gevonden in vettere vissoorten (vb. sardienen, haring, zalm, makreel). In ons land, waar zonlicht soms zeldzaam is, is minstens één keer per week vette vis op het menu geen overbodige luxe.
Vaak is de opname van calcium en vitamine D uit de voeding niet voldoende. Dan neem je best een supplement. Er is brede waaier aan producten beschikbaar in de apotheek, zoals bruistabletten, zakjes, insliktabletten en kauwtabletten.
Lichaamsbeweging is een doeltreffende maatregel om osteoporose te voorkomen. Beweging zorgt namelijk voor de opslag van calcium in de botten. Voldoende dagelijkse beweging in de kinderjaren stimuleert de opbouw van het bot en is ook bepalend voor de maximale botmassa. Fysieke activiteit zorgt bovendien ook voor een verbeterde soepelheid en bewegingscoördinatie en een grotere spierkracht, waardoor de kans op vallen vermindert. Een half uur wandelen of drie keer per week fietsen, zwemmen, joggen ed. zijn zeer geschikt.
Stop met roken. Naast alle andere negatieve effecten bevordert roken ook de botontkalking.
Ons advies
Je kan zelf heel wat doen om botontkalking te voorkomen. Voldoende lichaamsbeweging en inname van calcium en vitamine D via voeding en/of supplementen zijn zeer belangrijk om je botten sterk te houden. Soms is er toch medicatie nodig. Neem het geneesmiddel dan correct in.
Therapietrouw je geneesmiddel(en) innemen, geeft het meest optimale resultaat. Wij geven je graag advies!
Bronnen: www.gezondheidenwetenschap.be
