Kinderen zijn extra kwetsbaar in de zon. Hun huid is heel gevoelig en beschikt nog niet over alle natuurlijke beschermingsmechanismen. De huid van kinderen vraagt dus bijzondere aandacht en een maximale bescherming.
Zonnekapitaal
Iedereen heeft een bepaald aantal uren dat je tijdens je leven in de zon kunt doorbrengen. Hoe beter je kinderen tegen de zon beschermt, hoe meer 'zonnekapitaal' ze overhouden en hoe kleiner de kans dat hun huid op latere leeftijd schade ondervindt van de zon. Kinderen zijn veel buiten en komen zo vaak in contact met zonlicht. Meer dan 75% van de zonnestralen waaraan je tijdens je hele leven wordt blootgesteld, krijg je te verwerken voor de leeftijd van 18 jaar. Aangezien elke vorm van verbranding door de zon het risico op huidkanker op latere leeftijd kan verhogen, is het van cruciaal belang om zonnebrand te vermijden.
"Voor je 18 krijg je 75% van de zonnestralen van gans je leven te verwerken"
Wanneer en hoe lang in de zon?
van 0 tot 12 maanden: Dermatologen raden aan om kinderen jonger dan een jaar niet rechtstreeks in de zon te laten komen. Zet hen dus steeds in de schaduw en gebruik een degelijke parasol op de kinderwagen die voldoende dicht geweven is en niet te veel rechtstreeks zonlicht doorlaat.
van 1 tot 3 jaar: Na hun eerste verjaardag mogen kinderen met blote armen en benen in de zon komen maar slechts voor korte periodes en niet tussen 11 en 15 uur als de zon het felst schijnt. Het lichaam en het hoofd moet zeker beschermd worden met kledij en een hoedje. De lichaamsdelen die wel aan het zonlicht worden blootgesteld, moeten rijkelijk worden ingesmeerd met een zonneproduct met (zeer) hoge beschermingsfactor. Gebruik minstens een UVB-beschermingsfactor 30, maar beter nog 50 + UVA-bescherming.
vanaf 3 jaar: Voordat kinderen in de zon lopen of in het water spelen, moeten ze systematisch worden ingesmeerd met een waterbestendig zonneproduct dat een hoge of zeer hoge bescherming biedt (SPF van minimum 30 én UVA-bescherming)
Het verschil tussen UVA- en UVB-straling?
Er zijn meerdere soorten ultraviolet licht stralen. De meeste daarvan komen niet door de ozonlaag heen en kunnen dus geen kwaad. Hier op de grond hebben we vooral te maken met UVA en UVB.
UVB zet de huid ertoe vitamine D aan te maken. Dat kan onder optimale omstandigheden wel 25 microgram per minuut zijn voor jonge mensen met een lichte huid. Bij mensen met een donkerdere huid duurt dat drie tot zes keer langer. Dat is de positieve kant van UVB-straling.
De negatieve kant is dat te veel UVB kan leiden tot verbranden, DNA-schade en huidkanker. Een beperkte hoeveelheid DNA-schade door UVB leidt tot reparatie en een hogere melanineproductie, waardoor de huid bruin wordt. Daar zit twee dagen tussen. Melanine is een uitstekend UV-filter, daarom lopen mensen met een lichte huid veel meer risico om huidkanker te krijgen dan mensen met een donkere huid die altijd al meer melanine bevat.
Tot wel 95 procent van de ultraviolette straling die het aardoppervlak bereikt, is UVA-straling. UVA verbrandt de huid niet, daarom is er lang gedacht dat het minder schadelijk is. De meeste UV-filters zijn dan ook UVB-filters. Inmiddels is echter duidelijk dat UVA-straling diep in de huid doordringt, waar het schadelijke chemische reacties opstart die weer tot DNA-schade kunnen leiden.
UVA-stralen gaan ook door glas heen. UVA draagt ook bij aan de huidveroudering en onderdrukt de afweer van het gehele lichaam.
Als je een zonnecrème koopt, controleer dan of het product zowel een UVA-filter als een UVB-filter bevat. De UVB-bescherming wordt aangeduid met 10,15,20,25,30 en maximaal 50. Dit wordt ook wel de Sun Protective Factor, kortweg spf, genoemd. Een degelijk zonneproduct bevat ook minimum 1/3 van de UVB-bescherming aan UVA-bescherming. Deze producten worden gekenmerkt door het onderstaande logo. Ontbreekt dit logo op de verpakking of staat er enkel UVA, zonder cirkel, dan bevat het product onvoldoende UVA-bescherming.
"UVA-logo"
Zonneproducten: hoe correct te gebruiken?
Smeer rijkelijk: Om echt doeltreffend te zijn, moeten zonneproducten rijkelijk worden aangebracht. Om het lichaam van een volwassene te beschermen is ongeveer 35 gram zonneproduct nodig. Dit komt overeen met ongeveer zes koffielepels. Als je maar de helft smeert, halveert ook de bescherminggraad.
Smeer vaak genoeg: insmeren herhalen na twee uren, na het zwemmen of afdrogen. Soms is het nuttig ook onder kledij in te smeren, bv. onder zwemkledij die niet uv-beschermend is. Kleren houden immers niet alle uv-stralen tegen.
Gebruik naast zonneproducten ook nog andere beschermingsmiddelen: Bescherm kinderen met een wijd, droog T-shirt. Natte kledij laat uv-straling sneller door. Er bestaat specifieke uv-beschermende kledij. Zet je kind een zonnehoedje of pet op. Plaats zonneschermen in de auto om warmte tegen te houden. Autoramen houden de meeste uv-stralen tegen maar voor een volledige bescherming is het ook in de wagen aan te raden om zonnecrème te gebruiken.
Laat kinderen een goede zonnebril dragen. Een zonnebril die uv-stralen uit het licht filter, verdient de voorkeur.
Op voorhand smeren: Smeer kinderen in, vijftien tot dertig minuten voor ze in de zon komen. Ook in de schaduw insmeren: Smeer je kinderen ook in als ze in de schaduw zitten of spelen. Onrechtstreeks zonlicht kan immers voor verbranding zorgen.
"12 maanden na opening verliest zonnecrème zijn werking"
Vervang je zonnecrème na 1 jaar
Zonnecrème heeft, net als andere verzorgings- en cosmeticaproducten een zogenoemde PNO. De "Periode Na Opening" is te vergelijken met "ten minste houdbaar tot" bij voeding. Producenten garanderen dat het product tot die datum zijn kleur, geur, consistentie en werking behoudt. Daarna verliest het zijn werkzame eigenschappen, zonder daarom al meteen schadelijk te zijn.
"Onder normale bewaaromstandigheden kan het product gebruikt worden tot 12 maanden na opening."
Op zich levert het geen rechtstreekse gezondheidsrisico's op om een zonneproduct te blijven gebruiken als de verpakking al meer dan een jaar geopend is. Maar de werkzaamheid van UV-filters gaat zeer snel achteruit en dan ben je aan het smeren om te smeren en ben je niet beschermd. Daarnaast kan de zonnecrème ook besmet raken met bacteriën en schimmels. Je raakt het aan met je vingers, er komt zand aan op het strand,...
Dus als je tube langer dan 12 maanden open is, kan je je best een nieuwe aanschaffen.
Een hittegolf, wat nu?
De laatste jaren komt een hittegolf steeds vaker voor. Baby's, peuters en kleuters hou je best extra in de gaten.
DRINKEN
0 tot 6 maanden: Geef je borstvoeding, dan leg je je kind best vaker aan, op vraag van de baby, indien nodig om het uur. Moeders die borstvoeding geven moeten ook zelf extra drinken.Bij flesvoeding, bied je best een grotere hoeveelheid aan op moment van de voeding.
6 maanden - 6 jaar: Bij warm weer laat je ze best meer en vaker drinken dan gewoonlijk. Het is beter om vaker kleinere hoeveelheden te drinken dan een grote hoeveelheid in één keer.
De voorkeur gaat uit naar plat water, vers ongezoet fruitsap of lichte kruidenthee. Geef ze drinken voor ze dorst hebben, een kind heeft pas dorst als het al licht uitgedroogd is.
Vermijd cafeïne houdende (cola,...) en gesuikerde dranken. Zij verstoren de natuurlijke vochtregulatie van het lichaam.
Te koude dranken kunnen buikkrampen geven.
KOELTE
Zoek de koelte op en/of koel het kind regelmatig af in douche, bad of zwembad.
Verlucht, hou de slaapkamer fris, maar stel de kinderen niet bloot aan tocht. Een ventilator doet de warme lucht circuleren, maar geeft weinig of geen verkoeling.
Maak licht verteerbare voeding. Als je een zware maaltijd moet verteren zal je lichaamstemperatuur extra stijgen.
Laat kinderen nooit achter in een geparkeerde auto. Door de zon loopt de temperatuur in enkele minuten heel hoog op, zelfs met een open raam. Vermijd lange autoritten.
Ons advies
Het is heel belangrijk om jezelf en je kinderen te beschermen tegen de zon. Kies een voldoende hoge zonnebescherming met zowel UVB als UVA bescherming. Genoeg product gebruiken en regelmatig terug insmeren is de boodschap.
Geef zelf het goede voorbeeld, kinderen doen hun (groot)ouders graag na.
Bronnen: www.gezondheidenwetenschap.be, www.veiligindezon.be, www.gezondheid.be, www.cm.be.